Bouwkeramiek

Bouwkeramiek
Henry Baudoux 
De art-nouveau periode bood de architecten volop mogelijkheden om hun kunnen te tonen. In de gevels opgetrokken in baksteen en blauwe hardsteen werd de monotonie gebroken door toevoeging van kleurrijke tegelfriezen en op maat gemaakte tegelpaneeltjes. Henry Baudoux stelde een procedé op punt om vorstvrije keramiek te produceren welke door de Hasseltse keramiekfabriek werd toegepast. Met terechte trots werd de productie van deze “produits ingélifs” op briefhoofden en reclamedrukwerk steeds vermeld. De toepassing van deze techniek in de productie van siertegels lag mee aan de basis van hun succes waardoor ze bij de top van de toenmalige producenten van dit materiaal gerekend mag worden. Een catalogus uit 1902 toont een rijk assortiment van grote en kleine tegels evenals een groot aantal bouwornamenten. Naast een gamma monochroom gekleurde tegels voor de bekleding van keukens en sanitaire ruimtes in woonhuizen werden ook geglazuurde en ongeglazuurde bakstenen en tegelstrips voor de bekleding van bakstenen gevels in grote aantallen gemaakt.

Dat de Hasseltse producten zeer gegeerd waren kan men nu nog makkelijk vaststellen want ze prijken nog steeds op vele gevels in de belangrijkste Belgische steden, tientallen tegelpanelen en tegelfriezen werden reeds geïdentificeerd en er worden regelmatig nieuwe vondsten aan deze lijst toegevoegd. Na de 1^e Wereldoorlog kwam de evolutie naar de meer strakkere art-decostijl op gang en liep de vraag naar gedecoreerde tegels terug. Dankzij de diversificatie die door Alphonse Gatz op gang werd gebracht bleef de fabriek tot aan de sluiting in 1954 diverse keramische bouwelementen produceren.
Het systeem Gatz
Al snel na zijn aantreden als commercieel directeur rond 1902, introduceerde Alphonse Gatz zijn zelf ontworpen systeem voor het bouwen van sanitaire installaties.
Dit modulair systeem bestaande uit verschillende in elkaar passende geglazuurde keramische blokken maakte het mogelijk om bad installaties op maat te leveren voor de industrie.
Het succes van dit systeem dat niet alleen in de lokale mijnbouw maar ook in de Luikse staalindustrie, in scholen en kazernes gretige afnemers vond was de aanzet voor de omschakeling naar een meer op bouwkeramiek toegespitst assortiment.
Tekening systeem Gatz

In 2005 schonk de kleinzoon van Alphonse Gatz de originele tekeningen van het modulair sanitair systeem aan het Stadsmus.
Kazerne Leopoldsburg
In de badzaal van de kazerne in kamp Beverlo werd voor de bouw van de douchecabines het Hasselts modulair systeem toegepast.
Tegelpaneel met tulpenmotief
De tulp was in de art-nouveau scenografie niet erg aanwezig en ze is als decoratief element op Hasselts keramisch materiaal erg uitzonderlijk. Dit in tubeline uitgevoerd paneel werd vermoedelijk gemaakt op basis van het ontwerp van een architect voor de verfraaiing van een gevel.
Paneel doorlopend leliemotief
Tegelpaneel met doorlopend leliemotief afgeboord met geglazuurde Hasseltse baksteen.
Klaproostegels
Siertegels 15 x15 cm met ‘doorlopend’ klaproosmotief in diverse uitvoeringen.
Geperste siertegel
Enkele voorbeelden van geperste siertegels met cloisonné lijnmotief.
Ze werden in verschillende maten gemaakt 10x10, 15 x15 en 20 x 20 cm.
Enkel motieven werden zowel in de middenmaat als in de grootste maat aangeboden.
Halfreliëf tegel
Er werden ook tegels met motieven in halfreliëf gemaakt waarbij het motief niet verzonken maar bovenop het tegelvlak ligt.
Het polychroom inkleuren was hierbij extra moeilijk omdat bij gebrek aan ‘cloison’ lijnen de kleuren konden doorlopen.
Hasseltse tegels in gevels van de Kust tot in de Ardennen
Meer interesse in bouwkeramiek?
Neem gerust contact met ons op.
CONTACT

Henry Baudoux ​

Het systeem Gatz

Al snel na zijn aantreden als commercieel directeur rond 1902, introduceerde Alphonse Gatz zijn zelf ontworpen systeem voor het bouwen van sanitaire installaties.

Dit modulair systeem bestaande uit verschillende in elkaar passende geglazuurde keramische blokken maakte het mogelijk om bad installaties op maat te leveren voor de industrie.

Het succes van dit systeem dat niet alleen in de lokale mijnbouw maar ook in de Luikse staalindustrie, in scholen en kazernes gretige afnemers vond was de aanzet voor de omschakeling naar een meer op bouwkeramiek toegespitst assortiment.

Tekening systeem Gatz

Kazerne Leopoldsburg

Tegelpaneel met tulpenmotief

De tulp was in de art-nouveau scenografie niet erg aanwezig en ze is als decoratief element op Hasselts keramisch materiaal erg uitzonderlijk. Dit in tubeline uitgevoerd paneel werd vermoedelijk gemaakt op basis van het ontwerp van een architect voor de verfraaiing van een gevel.

Paneel doorlopend leliemotief

Klaproostegels

Geperste siertegel

Enkele voorbeelden van geperste siertegels met cloisonné lijnmotief.

Ze werden in verschillende maten gemaakt 10x10, 15 x15 en 20 x 20 cm.

Enkel motieven werden zowel in de middenmaat als in de grootste maat aangeboden.

Halfreliëf tegel

Er werden ook tegels met motieven in halfreliëf gemaakt waarbij het motief niet verzonken maar bovenop het tegelvlak ligt.

Het polychroom inkleuren was hierbij extra moeilijk omdat bij gebrek aan ‘cloison’ lijnen de kleuren konden doorlopen.

Hasseltse tegels in gevels van de Kust tot in de Ardennen

Meer interesse in bouwkeramiek?

Neem gerust contact met ons op.

vzw.vuhk@telenet.be

Henry Baudoux